Dzwony Kościelne w Krakowie

Dzwony Kościelne w Krakowie

Jak powszechnie wiadomo Kraków przed kilkoma stuleciami był stolicą nie tylko Małopolski, lecz także całego kraju. W związku z tym stanowi ważny ośrodek gospodarczy, kulturowy oraz sakralny na mapie Polski. Nie dziwi więc fakt, że na terenie całego miasta rozlokowane są liczne zabytkowe budowle, przede wszystkim katedry oraz  Zamek Królewski na Wawelu. Architektura miasta zmieniała się na przestrzeni stuleci, zgodnie ze stylem obowiązującej epoki. Ciekawym elementem krakowskich katedr stanowią dzwony. Przyjrzyjmy się historii najsłynniejszych krakowskich dzwonów kościelnych.

Dzwon Zygmunta

Najsłynniejszym dzwonem nie tylko w Krakowie, ale także w całym kraju jest Dzwon Zygmunta wieńczący Wieżę Zygmuntowską, w północnej części katedry wawelskiej. Autorem zabytkowego dzwonu jest pochodzący z Norymbergi ludwisarz Hans Beham, który wykonał swoja pracę w 1520 roku. Artysta ozdobił dzwon wizerunkami świętego Zygmunta oraz świętego Stanisława, a także zamiesił na nim herby Polski oraz Litwy. Ciekawostkę stanowi legenda, głosząca że materiał z którego powstał zabytek, pochodził z mołdawskich armat, zdobytych w bitwie pod Obertynem. W XIX wieku doszło do trzech pęknięć serca dzwonu. Ostatnie tego typu uszkodzenie nastąpiło w 2000 roku, co spowodowało wydanie decyzji o zastąpieniu starego serca nowym.

Dzwony Mariackie

Cztery zabytkowe dzwony posiada słynna w całym kraju Bazylika Mariacka. Każdy z nich posiada własna nazwę – są to Półzygmunt, Tenebrat, Misjonał oraz Mały. Zawieszone zostały w niższej z dwóch wież katedry, skąd rozciągają swoje dźwięki na całe miasto. Półzygmunt ufundowany w 1438 roku przez polskich rycerzy, ale przede wszystkim przez Zbigniewa Oleśnickiego, jest największym z mariackich dzwonów. Tenebrat ufundowany został w 1388 roku przez króla Władysława Jagiełłę, a jego powstanie związane było z umocnieniem pozycji króla jako katolika. Misjonał odlany został w 1387 roku, w źródłach historycznych nie zachowała się jednak informacja kto był jego fundatorem. Jedna z hipotez głosi, że była to sama królowa Jadwiga, znana ze swojej pobożności. Mały dzwon jest najstarszym ze wszystkich zachowanych w Polsce dzwonów, odlany został w 1320 roku i niestety również nie istnieją źródła zdradzające jego autora oraz fundatora.

Dzwonek za konający

Odrębnym od wymienionych powyżej czterech dzwonów jest dzwonek za konających, który zawieszony jest na zewnętrznej ścianie dzwonnicy. Odlany w 1736 roku przez Krystiana Jenglinga, nosi imię św. Michała Archanioła – patrona dobrej śmierci. Tradycja głosi, że dzwonek miał oznajmiać śmierć parafianina oraz jego ponowne narodziny dla niebios. Kiedy rozbrzmiewał dźwięk dzwonka przechodnie modlili się za konającego, a gdy umilkł wierzono, że dusza konającego sądzona jest już przez Boga.

Dzwony oraz dzwonki kościelne Sacrum zawsze stanowiły istotną funkcję w liturgii, będąc nieodłącznym elementem mszy świętej. Za ich projektowanie oraz tworzenie odpowiedzialne są pracownie brązownicze. Owe pracownie zazwyczaj działają przy parafiach, w swojej ofercie mając wykonywanie oraz renowacje naczyń liturgicznych jak i innych elementów wyposażenia kościoła.